Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun (TGK) 29. Başkanlar Kurulu Toplantısı, Bolu’da bir Otel’de gerçekleştirildi. Toplantıya, 9 gazeteciler federasyonu ile aralarında EGC Başkanı Zeki Demirbaş’ın da bulunduğu 83 gazeteciler cemiyeti başkanı ve basın meslek kuruluşu temsilcisi katıldı.
Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun (TGK) 29. Başkanlar Kurulu Toplantısı, Bolu’da bir Otel’de gerçekleştirildi. Toplantıya, 9 gazeteciler federasyonu ile aralarında EGC Başkanı Zeki Demirbaş’ın da bulunduğu 83 gazeteciler cemiyeti başkanı ve basın meslek kuruluşu temsilcisi katıldı. Medya sektöründeki son gelişmelerin, sorunların ve çözüm önerilerinin ele alındığı toplantı sonunda “29. Başkanlar Kurulu Sonuç Bildirgesi” yayımlandı.
TGK tarafından açıklanan bildirgede, medya sektörünün başta basın özgürlüğü, ekonomik sıkıntılar ve teknolojik dönüşüm olmak üzere birçok alanda ciddi sorunlar yaşadığı vurgulandı.
Bildirgede, demokratik ülkelerde medya kuruluşlarının devlet tarafından çeşitli yöntemlerle desteklendiği hatırlatılarak, Türkiye’de yerel gazeteler için hayati öneme sahip olan Basın İlan Kurumu’nun (BİK) uygulamalarının son dönemde ciddi ekonomik ve yapısal baskılara neden olduğuna dikkat çekildi.
Yerel basın kuruluşlarına yönelik cezaların ve birleşme baskılarının artmasının, gazeteleri kapanma noktasına getirdiği belirtilen bildirgede şu ifadeler yer aldı:
“Son iki yılda Basın İlan Kurumu’nun uygulamaları yerel basın üzerinde ciddi ekonomik ve yapısal baskı oluşturdu. Resmî ilan kesme cezaları ve gazeteleri birleştirme yönündeki baskılar, yerel düzeydeki çok sesliliği olumsuz etkiledi. BİK’in ilan kesme cezaları açıkça bir ‘baskı yöntemi’ haline geldi. Bu uygulamalar basın özgürlüğü, çoğulculuk ve yerel demokrasiyi tehdit eder hale geldi.”
TGK, BİK’in yeni dönemde yerel basını destekleyici ve teşvik edici politikalar üretmesi gerektiğini belirterek, şu önerileri paylaştı:
Haber trafiği, çalışan sayısı ve yayın sıklığı gibi kriterler ekonomik koşullar dikkate alınarak yeniden düzenlenmeli.
Yerel çeşitliliği koruyacak ve ilan dağıtımında çok sesliliği gözeten dengeleyici hükümler hayata geçirilmeli.
Ayrıca, doğrudan alım ve acil alım yöntemlerinin artması, kooperatif ve özel kurum ilanlarının kaldırılması gibi nedenlerle resmî ilanlarda ciddi azalma yaşandığı, bunun da yerel gazeteleri kapanma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığı vurgulandı.
Gazetecilik Meslek Yasası İhtiyacı
TGK bildirgesinde, Türk basınının en önemli eksikliklerinden birinin “Gazetecilik Meslek Yasası” olduğu ifade edildi. Her meslek dalında düzenleyici yasalar bulunurken basın alanında böyle bir düzenlemenin olmamasının mesleki standartları düşürdüğü belirtildi.
Özellikle dijital medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte etik dışı ve sorumsuz yayıncılık yapan kişi sayısının arttığına dikkat çekilen bildirgede, şu çağrı yapıldı:
“Gazetecilik mesleğini ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini düzenleyen bir yasa, teknolojik gelişmeler dikkate alınarak çıkarılmalıdır. Bu düzenleme, ifade özgürlüğünü kısıtlamadan haber alma özgürlüğünü güvence altına almalı; gazetecilerin haklarını korurken etik ilkeleri de net biçimde tanımlamalıdır.”
Basın Özgürlüğü ve Dezenformasyon Yasası
Bildirgenin üçüncü bölümünde ise, basın özgürlüğünü kısıtlayan yasal düzenlemelere ve “Dezenformasyon Yasası”na yönelik eleştiriler yer aldı.
TGK, Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Yasası’ndaki basın özgürlüğünü sınırlayan maddelerin evrensel hukuk normlarına uygun hale getirilmesi gerektiğini vurguladı.
“Halkı yanıltıcı bilgiyi yayma” gibi muğlak ifadelerin gazeteciler üzerinde baskı oluşturduğunu, oto-sansürü artırdığını belirten bildirgede, yüzlerce gazetecinin bu nedenle yargılandığına dikkat çekildi.
TGK’nın çözüm önerileri ise şöyle sıralandı:
Basın ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan maddeler evrensel hukuk ilkelerine göre düzenlenmeli.
Gazetecilere yönelik davalarda adil yargılama ilkesi gözetilmeli, tutuklu gazeteci kalmamalı.
Gazetecilerin haber kaynaklarını koruma hakları yasal güvence altına alınmalı.
“Dezenformasyon Yasası” gazeteciler üzerindeki caydırıcı etkileri nedeniyle yeniden değerlendirilmelidir.
Kamuoyunun doğru bilgiye erişimini sağlayacak bağımsız doğrulama platformları desteklenmelidir.
TGK, açıklamasını şu ifadeyle tamamladı:
“Basın ve düşünceyi ifade özgürlüğünün olmadığı, çok sesliliğin kesildiği bir ortamda demokrasiden ve halkın haber alma hakkından söz edilemez.”
