Erzincan Akyazı Başpınar köyün de bulunan kızlar kalesi ziyaretçilerini bekliyor. İlkbahar ve yaz ayların da ziyaretçi akınına uğrayan kızlar kalesine bu aralar kimsenin uğramadığı da dikkatlerden kaçmadı. Kız Kalesi üzerinde eski tarihlere ait yapıların izlerine rastlanmıştır. Rivayete göre; Kızlar Kalesi (Köşgüngar) kayaların doğal oluşumundan tamamen traşlanarak yapılmıştır. Kayalıkların doğudan, kuzey batıya traşlanarak kaya basamaklarının oluşturduğu görülür. Kalenin kuzey batısında iki sarnıç yer almaktadır. Sarnıçlar birbirine 2.80 metre mesafededir, kayalar oyularak yapılmıştır. Kuzeydeki sarnıç 1.95 metre yüksekliğinde 1.80 metre genişliğindedir. Ayrıca sarnıçlara basamakla inilmektedir. Güney sarnıç daha yükseğe kayalara oyularak yaklaşık olarak 2 metre yükseklikte 1.90 metre genişliğinde yapılmıştır. Kalenin doğusunda yüzeyde bol seramik parçalarına rastlanmıştır. Yüzeydeki seramik parçaları Urartu, Ortaçağ Dönemi ile tarihlenebilecek seramiklerdir.
Kale önemli Urartu yerleşim yerleri olan Altıntepe, Vank Tepesi ve Saz Tepe gibi bir çok yerleşim yerine yakınlığı ile dikkat çekmektedir. Urartuların bölgede aynı yörede Üzüml’den Refahiye’ye kadar Altıntepe, Saztepe, Kızlar Kalesi ile aynı yol güzergâhında yerleşim yeri oluşturmalı Urartu medeniyeti hakkında önemli belge ve bilgilerin toplanması açısından önemlidir.” Alıntı; Erzincan Valiliği İl Kültür ve Turizm Md. Kültür ve Turizm Envanteri 2007
Yerelde ise kale ismini şöyle aldığı söylenir; “Çok eski dönemlerde, Erzincan’a baskın yapan düşmanlar, genç kızlara işkence yaparlarmış. Halk da, baskınlar sırasında genç kızları bu kalede saklarmış.Düşmanların bu noktaya çıkartılması engellenirmiş bir şekilde. Kalenin adı bu nedenle “Kızlar Kalesi” olarak kalmıştır.
Haber: Haber Merkezi