Aile ve Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü aile odaklı sosyal hizmet modellerinin en önemlisi olan ‘Koruyucu Aile’ye ilişkin sıkça sorulan sorulara yanıt verdi. Koruyucu Aile olmak için hangi aşamalar gerekiyor? Detaylar ayrıntılı bir biçimde sorulara verilen cevaplarla aydınlatılıyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü aile odaklı sosyal hizmet modellerinin en önemlisi olan ‘Koruyucu Aile’ye ilişkin sıkça sorulan sorulara yanıt verdi. Koruyucu Aile olmak için hangi aşamalar gerekiyor? Detaylar ayrıntılı bir biçimde sorulara verilen cevaplarla aydınlatılıyor.
Koruyucu Aile Nedir?
Koruyucu aile; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocuklarımızın kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.
Koruyucu Aile Hizmetinde Amaç Nedir?
Koruyucu aile hizmeti ile amaç; korunma ve bakım altında bulunan çocuğun, karmaşık ve sorunlu olan dönemini örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır. Koruyucu aile, kurumla işbirliği içinde; çocuğa, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur.
Kimler Koruyucu Aile Olabilir?
Ülkemizde T.C. vatandaşı olup sürekli olarak Türkiye’de ikamet eden, 25-65 yaş aralığında bulunan, en az ilkokul mezunu, düzenli geliri bulunan, evli/bekâr veya çocuklu/çocuksuz herkes (çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi dışındaki kişiler) koruyucu aile olabilir.
Gönüllü Aile ve Koruyucu Aile Arasındaki Fark Nedir?
Bakım kuruluşlarında koruma ve bakım altında bulunan çocuklarımızla, gönüllü aile olarak; kendi ilgi, yetenek ve eğitimleriniz doğrultusunda katkı vermek amacıyla, etkinlik ve çalışmalar yapabilirsiniz. Ayrıca isteğiniz doğrultusunda ve uygun görülmesi halinde çocuklarımızı resmi tatil ve özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir edebilirsiniz. Koruyucu aile hizmetinde ise çocuk hakkında yeni bir hizmet modeli belirlenene kadar, çocuk sizinle birlikte ailenizin bir üyesi olarak yaşar.
Evlat Edinme ve Koruyucu Aile Arasındaki Farklar Nelerdir?
Evlat edinme Türk Medeni Kanunu’nun 305 ila 320’nci maddelerinde düzenlenen, mahkeme kararıyla neticelenen bir süreçken koruyucu ailelik Sosyal Hizmetler Kanunu’nun 24’üncü maddesi ve Koruyucu Aile Yönetmeliği kapsamında kuruluş bakımına alternatif koruma altındaki çocukların aile yanında bakımlarına yönelik süreli ve geçici bir hizmet modelidir. İki hizmet arasındaki farklar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
EVLAT EDİNME
KORUYUCU AİLE
Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler
Haklar ve yükümlülükler tamamen evlat edinen aileye geçmektedir. Aile, biyolojik anne-baba hükmünü taşımaktadır.
Haklar ve yükümlülükler koruyucu aileye geçmemektedir.
Miras Hakkı
Evlat edindirilen çocuk, evlat edinenin mirasçısı olmaktadır.
Çocuk, koruyucu ailenin mirasçısı olamamaktadır.
Nüfus İşlemleri
Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir, çocuk evlat edinenin soyadını almaktadır. Nüfus kaydında çocuğun ana ve baba adı olarak evlat edinen kişilerin adı gözükmektedir. Evlat edindirilen çocuğun miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için çocuğun naklen geldiği aile kütüğü ile evlat edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulmaktadır.
Koruyucu aile çocuğa yeni bir ad ve soy ad verememektedir. Biyolojik ailenin verdiği adı ve soyadı taşımaktadır. Nüfus kaydında çocuğun ana ve baba adı olarak biyolojik ailenin bilgileri gözükmektedir.
İstihdam Hakkı
Çocuk kurumun tanıdığı istihdam hakkından faydalanamamaktadır.
Çocuk kurumun tanıdığı istihdam hakkından faydalanmaktadır.
Korunma Kararı
Evlat edinme işlemi mahkeme kararıyla tamamlandığında korunma kararı kalkmaktadır.
Koruyucu aile hizmeti çocuğun korunma kararı kaldırılıncaya kadar devam etmektedir.
Aylık Ödeme
Evlat Edinen ailelere ödeme yapılmamaktadır.
Koruyucu ailelere, çocuğun bakım ve yetiştirilme masraflarına karşılık olarak Yönetmelik ile belirlenen oranlarda ve kalemlerde aylık ödeme yapılmaktadır.
Hizmet Takibi
Çocuk, mahkeme kararı öncesi 1 yıl süre ile geçici bakım sürecinde periyodik olarak izlenmektedir. Evlat edindirilen çocuğun korunma ihtiyacı olan çocuk statüsü sonlandırılmaktadır.
Çocuk hakkında verilen koruma kararı devam etmekte olup çocuğa ilişkin izlemeler periyodik olarak Bakanlığımız tarafından devam ettirilmektedir.
Koruyucu Aile Hizmet Bakım Türleri Nelerdir?
Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli
Veli ya da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar ya da çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Geçici Koruyucu Aile Modeli
Acil koruma gereken ve henüz kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için; eğitim alan ailelerce sağlanan, birkaç gün ile en fazla bir ay arasında değişen bakımdır.
Süreli Koruyucu Aile Modeli
Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkânı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli
Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya aldıkları eğitimler ile profesyonel düzeye gelmiş kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Koruyucu Aile Olmak İçin Eğitim Gerekli midir?
Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli dışında; genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı; temel ana-baba eğitimleri, çocuk gelişimi, iletişim vb. konularda eğitim alınması çocukla iletişim açısından yararlı görülmektedir. Bu eğitimler ilgili kurum personeli tarafından ücretsiz olarak verilir.
Kendi Çocuğum Varken Koruyucu Aile Olabilir miyim?
Evet, kendi çocuğunuz olsa dahi koruyucu aile olabilirsiniz.
Koruyucu Aile Olmak İçin Nereye Başvurabilirim?
İkamet ettiğiniz ildeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne dilekçe ile başvurabileceğiniz gibi, e-devlet ve ebasvuru.aile.gov.tr adresinden de müracaat edebilirsiniz.
DETAYLI BİLGİ İÇİN www.aile.gov.tr/chgm
