17 Haziran 1994’te Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’nin kabul edilmesi ardından her yıl bugün ülkemizde ve dünyada çölleşmeyle mücadelenin önemine dikkat çekmek amacıyla “Çölleşme ve Kuraklık Günü” adıyla etkinlikler düzenleniyor. Günün 2022 yılı teması ise “Kuraklıktan Beraberce Çıkmak” olarak açıklandı.
17 Haziran 1994’te Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’nin kabul edilmesi ardından her yıl bugün ülkemizde ve dünyada çölleşmeyle mücadelenin önemine dikkat çekmek amacıyla “Çölleşme ve Kuraklık Günü” adıyla etkinlikler düzenleniyor. Günün 2022 yılı teması ise “Kuraklıktan Beraberce Çıkmak” olarak açıklandı. Uzun adı “Birleşmiş Milletler Afrika Başta Olmak Üzere Ciddi Kuraklık ve/veya Çölleşme Yaşanan Ülkelerde Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi” olan girişim 17 Haziran 1994 yılında imzalandı ve Aralık 1996’da yürürlüğe girdi. Sözleşme, çölleşme problemini konu alan ve yasal olarak bağlayıcı bir çerçeve ortaya koyan uluslararası tek anlaşma.
Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele gününün bu yılki teması kuraklığın ve bunun korkunç sonuçlarının önlenmesi için erkenden eyleme geçilmesini vurgulamak üzere “Kuraklıktan beraberce çıkmak” (Rising up from drought together) şeklinde belirlendi. Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) Yürütücü Sekreteri İbrahim Thiaw konuyla ilgili açıklamasında şunları söyledi; “Kuraklıklar insan ve doğa sistemlerinin her zaman bir parçası olmuştur, ancak şimdi yaşadıklarımız çok daha kötü ve büyük oranda insanların eylemlerinden kaynaklanıyor. Son dönemdeki kuraklıklar dünya için belirsiz bir geleceğe işaret ediyor. Ciddi kuraklık nedeniyle ortaya çıkan gıda ve su kıtlığı yanında orman yangınları son yıllarda şiddetini artırıyor.”
1900 ve 2019 yılları arasında kuraklığın dünyada 2,7 milyar insanı etkilediği ve 11,7 milyon ölüme yol açtığı hesaplanıyor. Halihazırda öngörüler, kuraklıkların 2050 yılına kadar dünya nüfusunun dörtte üçünü etkileyebileceği yönünde.
Bu yıl Çölleşme ve Kuraklık Günü etkinlikleri İspanya’da düzenlenecek. İspanya Başkan Yardımcısı ve Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Zorluklar Bakanı Teresa Ribera Rodriguez kuraklığın sadece yağmurun yağmaması anlamına gelmediğini, toprağın bozulması ve iklim değişikliği ile daha da alevlendiğini ifade ediyor. Rodriguez, kuraklığın dünyanın dört yanında insanlar ve doğa üzerindeki yıkıcı etkisinin üzerinden birlikte gelinebileceğini, geleceğimizi kuraklığa karşı korumalı hale getirmek için hazırlıklara başlamamız gerektiğini söylüyor.
70 ülkede kuraklığa karşı ulusal eylem planı
Son yürütülen bilimsel çalışmalar gelecekte daha sık ve daha şiddetli kuraklıklar yaşanacağını kanıtlar ve bunların etkilerini ortaya koyarken, devletler uluslararası anlamda daha sağlam ve öngörülebilir taahhüt ve eylemlere odaklanmaya başladı. UNCCD ve ortakları 2017’den beri kuraklığa meyilli 70 kadar ülkenin buna bağlı felaketleri önlemek adına ulusal eylem planları geliştirmesine destek oldu.
Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Gününün 3 temel amacı olduğu belirtiliyor:
Çölleşme ve kuraklık konusunda toplumsal farkındalık oluşmasını sağlamak. Çölleşme ve kuraklıkla etkili bir şekilde mücadele edilebileceğini, çözümlerin mümkün olduğunu, bu hedefe ulaşmak için temel araçların güçlendirilmiş toplumsal katılım ve her düzeyde iş birliği olduğunu anlatmak. Afrika başta olmak üzere ciddi kuraklık ve/veya çölleşme yaşanan ülkelerde Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesinin uygulanmasını sağlamak.
Toprağın dönüşümü görülmemiş hızda sürüyor
Dünyada karaların %23’ü artık verimli değil. Diğer yandan toprağın %75’lik bir bölümü, büyük oranda tarım için doğal halinden dönüştürülmüş durumda. Toprak kullanımının dönüşümü günümüzde insanlık tarihinde görülmediği kadar hızlanmış durumda. Bilim insanları dönüşümün çok kısa süreler zarfında bile izlenebildiğini söylüyor. Uzmanlar herkesin çölleşme, topraktaki bozulma ve kuraklığın etkilerinin günlük yaşamlarını etkilediğini ve herkesin günlük davranışlarının bu etkileri iyi ya da kötü yönde değiştirdiğini belirtiyor.
Yaşama toprağa bağlı herkesin bu konuda duyarlı olması gerekiyor, bu da herkesi kapsıyor, çünkü:
Her insanın sağlıklı bir yaşam sürmek için ihtiyaç duyduğu kalorinin %99’u halen topraktan geliyor.
Sağlıklı ve dirençli toprak, giderek daha sık, daha uzun ve daha ciddi şekilde görülen kuraklık ve ani sel gibi felaketlere karşı ilk savunma hattıdır.
Her gün daha fazla verimli toprağın kaybedilmesi, artan mal ve hizmet talebi ile hayatı destekleyen ekosistem döngülerinin rekabete girmesine neden oluyor.
Gelecek birkaç on yıl, sürdürülebilir bir gelecek için toprağın eski haline getirilmesi için en kritik süre olacak.
Sorun insan elinden çıkmış durumda. Bu, insanların aynı zamanda çözümün de bir parçası olduğunu gösteriyor.
Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü neden herkes için önemli?
Sürdürülebilir toprak yönetimi herkesin sorumluluğu. Birlikte çalışırsak 2 milyar hektardan fazla bozulmuş toprağı yeniden verimli bir hale getirebilir, dünya çapında 1,3 milyar insanın geçimini sağlayabiliriz.
Toprakların bozulması, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybı birbiriyle iç içedir ve insanların refahını giderek daha fazla etkilemektedir. Bu sorunlarla beraberce mücadele etmek Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının birçoğuna ulaşmanın anahtarıdır.
On yıl süren toprak bozulması geri döndürülemeyecek zararlar verebilir, öte yandan on yıl boyunca toprağın eski haline döndürülmesi birçok fayda sağlayabilir.
