Balı asıl üreticilerinden sormak gerekir derler ya şehirdeki de nereden bilsin diye söyleyenler çoktur. Ancak bal şekerlenince ‘Bak bana sahte bal verdi’ diyenler de çok değil. Ancak bazı arıcılar şekerlenen balın sahte bal üreticilerden ayrı olarak kristallenmesini içinde bulunan vitamin, mineral ve polen oranından kaynaklandığını belirtiyor.
Balı asıl üreticilerinden sormak gerekir derler ya şehirdeki de nereden bilsin diye söyleyenler çoktur. Ancak bal şekerlenince ‘Bak bana sahte bal verdi’ diyenler de çok değil. Ancak bazı arıcılar şekerlenen balın sahte bal üreticilerden ayrı olarak kristallenmesini içinde bulunan vitamin, mineral ve polen oranından kaynaklandığını belirtiyor. Hem İsviçre’de hem de Erzincan ve Tunceli’nin yüksek yaylarında arıcılık yapan Turan Talay aslında kristallenen balın polen oranının fazla olmasından dolayı daha kaliteli olduğunu ve Avrupa’da özellikle kristalleşen balların daha fazla tüketildiğini belirtiyor.
İsviçre’de hobi arıcılık yaptığını belirten Turan Talay’ın bilgi ve deneyimlerini paylaştığı bir youtube sayfası da bulunuyor. Turan Talay’ın bu ilginç kristalleşen bal teorisine istinaden sorduğumuz sorulara Talay şu yanıtları veriyor; “Ben hobi arıcılığı yapıyorum. Ticari amaçlı yapmıyorum. İsviçre’deki arıcılıkla buradaki arıcılık arasında farklar var. Mevsimden ve coğrafyadan kaynaklanan farklar var. Teknik olarak da birbirinden epeyce farklı. Her yörenin kendine özgü bir lezzeti, bir tadı vardır. Her yöredeki balın katılığı birbirinden farklı. Mesela İsviçre’de yağış çok olduğu için burası kadar yazın çok sıcak olmadığı için su oranı biraz daha fazladır. Dolayısıyla biraz daha sıvıdır. Diğer bir hususta İsviçre’de polen çok. Polenler çok olduğu için bala karışan polen oranı daha yüksek. Dolayısıyla balın kristalize olma durumu daha yüksek. Şeker oranı orada daha yüksek. Niye yüksek? Çünkü çiçek çok. Bahar balı özellikle çok çabuk kristalize oluyor. Bir iki ayda peteğin içerisinde bile kristalize olabiliyor. Halk arasında şekerleşti, dondu, beyazlaştı diyorlar. Bozuldu diyorlar ama aslında o bozulmuş değildir. Mesela Avrupalılar özellikle onu tercih ediyorlar. Çünkü onda polen oranı yüksek. Peki, polenin içinde ne var? B1, B2, B6, B12 vitaminleri ve bitkisel proteinler var.”
Hakiki bal diye alınan baldan emin olsunlar ki kristalleştiğinde bozulmamıştır diyen Talay; “Tereyağı gibi kristalize olan bal şayet ağzına attığınızda hemen eriyorsa o baldan korkmayın, o bal bozulmamıştır. O balı özellikle yiyin. Çünkü onun vitamin ve mineral oranı çok yüksek.” İfadelerine yer veriyor.
Erzincan balını sorduğumuzda ise Talay; “Buranında güzel bir balı var. Buranında farklı mineralleri ve vitaminleri var. Bitki çeşitliliği Erzincan’da İsviçre’ye göre daha fazla. Orman balları daha fazla kristalize olabiliyor. Ben burada da arıcılık yapıyorum. Buradaki ballarda hemen olmasa da 6 ay sonra veya 1 yıl sonra er geç kristalize olabiliyor. Dünyadaki bütün ballar eninde sonunda kristalize olur. Kaliteli balsa, gerçek balsa. Eğer bal kristalize olmuyorsa o balda bir problem vardır. Orada bir sahtekarlık vardır.”
