Erzincan İdare Mahkemesi, Tarım ve Orman Bakanlığı 13. Bölge Müdürlüğü’nün 2022’de gerçekleştirdiği av ihalelerini iptal etti.
Erzincan İdare Mahkemesi, Tarım ve Orman Bakanlığı 13. Bölge Müdürlüğü’nün 2022’de gerçekleştirdiği av ihalelerini iptal etti. Erzincan’daki devlet avlaklarında beş yaban keçisi ve bir adet çengel boynuzlu dağ keçisinin avlanmasına izin veren av ihalesi hayvan hakları savunucularının açtığı dava sonucu ‘kamu yararına uygun olmadığı’ gerekçesiyle iptal edildi.
Veteriner hekim Askar Altınöz ile Erzincan Doğa ve Sokak Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Güler Öztürk, av ihalelerinin iptali istemiyle mahkeme başvurmuştu. Başvuruda, “ihalenin 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na aykırı olduğu, avlanılmasına izin verilen yaban keçisi ve çengel boynuzlu dağ keçisinin nesli yok olma tehlikesi altında bulunan türler olduğu ve bunların yaşama ortamlarının korunmasının esas olduğu, ihale işleminde belirtilen bireylerin avlanmasının, neslin devamına yapacağı etki hakkında bilimsel ve istatistiksel herhangi bir araştırma yapılmadığı, emsal kararlar bulunduğu, hukuka aykırı olduğu iddia edilerek iptaline karar verilmesi” istendi. Bakanlık ise savunmasında, yapılan gözlem ve fotokapanlar sayesinde avlaklarda yeterli sayıda popülasyon olduğunu tespit ettiklerini, bölgedeki hayvanların başka yere naklinin söz konusu olamayacağını, Türkiye’nin ‘Bern Sözleşmesi’ndeki ‘yaban keçilerinin de yer aldığı kesin koruma altında olan türler listesi’ne çekince koyduğu için avlanmalarının sözleşmeye aykırı olmadığını, hayvanların avlanmalarına ilişkin üniversitelerden olumlu rapor aldıklarını ve böylece bilimsel açıdan sakınca olmadığına karar verildiğini” ifade edildi.
Erzincan İdare Mahkemesi, sezonun bitmesine bir hafta kala verdiği kararda ihaleleri ‘kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olmadığı’ gerekçesiyle iptal etti.
‘Kanunla düzenleme yapılması gerekir’
24 Mart tarihli kararında, idarenin envanter raporlarında, toplam popülasyon sayısına nasıl ulaşıldığına, birey sayılarının ne şekilde tespit edildiğine yönelik herhangi bir açıklamaya yer vermediğini belirten İdare Mahkemesi, ayrıca bakanlığın ‘yaşlı çiftlerin avlanmasının popülasyonu artıracağı’ yönündeki savunmalarının da bilimsel bir tespite dayanmadığını belirtti;
“… Bu durumda; Erzincan İli, Akça, Kapıkaya, Kazankaya ve Dutluca Devlet Avlakları ile Konarlı-Yaylım Genel Avlağı sahalarının sadece gözlem noktası olarak belirlenen kısımlarında günün belli saatlerinde sayma yapılarak oluşturulan etüt-envanter çalışmaları sonucu hazırlanan ve dosyaya sunulan envanter raporlarında toplam popülasyon sayısına nasıl ulaşıldığına, birey sayılarının ne şekilde tespit edildiğine yönelik herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, bu şekilde yapılan hesaplamaların sağlıklı sonuçlar elde etmeye elverişli olmadığı; davalı idarece sunulan teknik raporda da ‘Başta melez bireyler olmak üzere hatalı ve çelek boynuza sahip bireylerin tamamının seleksiyon avıyla doğadan uzaklaştırılması gerekmektedir. Böylelikle besin rekabeti saf ve sağlıklı yaban keçisi lehine artacaktır. Hatalı boynuz, çelek ve melez yaban keçilerinin doğal habitatlardan tamamen uzaklaştırılması ile aynı zamanda sağlıklı ve saf yaban keçilerinden oluşan popülasyonun artışına katkı sağlayacak, yaban keçisindeki genetik bozulma ve deformasyonların önüne geçilecek, yaban keçilerine evcil keçi kaynaklı hastalıkların bulaşmasını engellenecek, biyoçeşitliliğin korunması sağlanacaktır’ tespitlerine yer verilmesine ve ihaleye konu sahalarda yetişkin bireylerin çiftleşmeye katılmaya devam etmeleri nedeniyle doğum oranlarında azalma olduğu yönünde bilimsel verilere dayalı bir tespit ve değerlendirme yapılmamasına karşın hatalı boynuz, çelek ve melez yaban keçileri/dağ keçisi yerine 7/8 yaş üzeri yetişkin bireylerin seçilme nedenlerinin ortaya konulmadığı, kaldı ki envanter çalışmalarında da sahalarda hatalı boynuz, çelek ve melez yaban keçilerinin ya da benzer şekilde çengel boynuzlu dağ keçilerinin bulunup bulunmadığı noktasında bir tespite yer verilmediği; popülasyon yoğunluğunun hesaplanmasında Köyceğiz YHGS‘de elde edilen veriler baz alınarak varsayıma dayalı sonuçlara ulaşıldığı; önceden belirlenen bireylerin uygulama esnasında nasıl tespit edileceği ve özellikle tespit edilenlerin avlanmasının nasıl sağlanacağına ilişkin bir açıklama getirilmediği, avlanmanın uygulanma biçimine ilişkin esaslar incelendiğinde ise avlanma kıstaslarına uygun olmayan hayvanların da avlanabilmesinin ihtimal dahilinde olduğu ve kıstaslara uymayan hayvanların avlanılmasının sadece iki kat para cezası ile cezalandırıldığı dikkate alındığında korunması gereken hayvan türleri arasında yer alan ihale konusu yaban hayvanlarının neslinin tükenmesine yol açılabileceği riskinin de göz önünde bulundurulması gerektiği hususları bütün olarak dikkate alındığında, bilimsel verilere dayanılmadan tesis edilen dava konusu işlemde yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.”
