Tarımsal üretimin Türkiye’deki stratejik durumunu elen alan 2. Türkiye Çiftçi Zirvesinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarım ve hayvancılık sektöründe önemli atılımlar gerçekleştirildiğine dikkat çekerek güvenilir gıda arzının sağlanması için geçen yıl çiftçilere bütçeden 24 milyar lira destek sağlandığını belirtti.
Tarımsal üretimin Türkiye’deki stratejik durumunu elen alan 2. Türkiye Çiftçi Zirvesinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarım ve hayvancılık sektöründe önemli atılımlar gerçekleştirildiğine dikkat çekerek güvenilir gıda arzının sağlanması için geçen yıl çiftçilere bütçeden 24 milyar lira destek sağlandığını belirtti. Tarım sektörünün stratejik önemi çerçevesinde yeterli ve güvenilir gıda arzının sağlanması, verimliliğin artırılması ve refah artışının sağlanması amacıyla üreticileri kapsayıcı uygulamalarla desteklemeye devam ettiklerini aktaran Nebati, “Bu yaklaşımla geçtiğimiz yıl çiftçilerimize bütçeden 24 milyar lira destek sağladık. Bu sene de bu rakamı 39,2 milyar liraya yükselttik. Birçok tarımsal üründe yeni alım fiyatları açıklayarak ve alım fiyatlarında bir önceki yıla göre önemli oranlarda artış yaparak üreticilerimizin yanında olmaya devam ettik. 2002 yılında sadece 5 ürüne prim desteği verilirken, bugün tam 18 ürüne prim desteği sağlıyoruz.” diye konuştu.
Bu sezon buğday ve arpada Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatlarını yukarı yönlü revize ederek ekmeklik buğdayda yıllık yüzde 187, arpada yıllık yüzde 226 artış sağladıklarını kaydeden Nebati, ayrıca ürününü TMO’ya satan çiftçilere verilen tarımsal desteklere ilave olarak 2022 yılında buğday için ton başına 1.000 lira, arpa için 500 lira prim ödenmesini sağladıklarını bildirdi.
TMO’nun bu sezon önemli miktarda buğday ve arpa alımı gerçekleştirdiğini aktaran Nebati, TMO’nun diğer bazı tarımsal ürün alımlarının da devam ettiğini, kabuklu fındıkta yıllık yüzde 96, çekirdeksiz kuru üzümde yüzde 108 seviyesinde artış yaptıklarını kaydetti.
ÇAYKUR’un yaş çay alım fiyatında yıllık yüzde 73 seviyesinde artış yaparak çay üreticilerini desteklemeye devam ettiklerini belirten Nebati, Türkşeker’in şeker pancarı alım fiyatında da yıllık yüzde 245 artış gerçekleştirerek pancar üreticilerinin yanında olduklarını söyledi.
“Hayvancılık alanındaki destekler de devam ediyor”
Bunlara ek olarak hayvancılık alanındaki desteklerin de devam ettiğini aktaran Nebati, “Süt üreticilerimize 15 Mayıs-30 Eylül dönemi için litre başına 20 kuruş ödenmesi planlanan çiğ süt destek primini 30 kuruş artırarak 50 kuruşa çıkardık. Ayrıca, dana karkas ve kuzu karkas alım fiyatını kilogram başına 2 lira artırdık. Türkiye genelinde hayvan başına 370 lira olan buzağı desteğini de 500 liraya yükselttik. Bu yılın ilk 8 ayda 753 bin üreticimize 95 milyar liralık Hazine faiz destekli kredi kullandırdık. Böylelikle üreticilerimizin 2022 yılı başından bu yana toplam 5,5 milyar liralık kredi faizini Hazinemizce karşıladık. Yılsonunda bu tutarın yaklaşık 10,8 milyar liraya yükseleceğini öngörüyoruz. Çiftçilerimizin en önemli girdi maliyetlerinden biri olan enerji maliyetlerini de önemli ölçüde düşürmek, hatta zamanla sıfırlamalarını sağlamak için büyük bir gayret gösteriyoruz. Bu maksatla Tarımsal Sulamada Güneş Enerjisi Santralleri kurulmasını destekliyoruz. Bu konudaki talepler çok hızlı şekilde karşılanıyor.” ifadelerini kullandı.
Tarımsal sulamada elektrik teslimlerinde KDV oranını yüzde 18’den yüzde 8’e indirdiklerini anımsatan Nebati, şunları kaydetti: “Ayrıca, tarımsal sulama projeleri kapsamında DSİ ile TOKİ arasındaki iş birliğine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nı yayımladık. Bu sayede, öncelikli olarak yaklaşık 391 bin hektarlık alanı içeren 143 sulama projesini hayata geçirmeye yönelik TOKİ’ye, Ziraat Bankası öncülüğünde 2 yıl ödemesiz 7 yıl vadeli kredi kullandırılacaktır. Diğer taraftan atıl tarım arazilerinin üretime kazandırılması amacıyla belirlenen projelere yüzde 75’e kadar hibe desteği sağlıyoruz. Lisanslı depoculuğa verdiğimiz desteklerin de katkısıyla lisanslı depo kapasitemiz yaklaşık 8,6 milyon ton seviyesine ulaşmış bulunuyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sertifikalandırılan tüm tohumluk fide ve fidanların KDV oranını da yüzde 1’e çektik. Yerli üreticilerimizi korumak için ham ayçiçeği yağı ithalatında dış ticaret tedbirlerini hayata geçirmiş bulunuyoruz.”
“Gıda arz güvenliğine yönelik gerekli tüm tedbirleri aldık”
Nureddin Nebati, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği ve arz güvenliği kapsamında hem üreticilere hem de tüketicilere yönelik gerekli tüm tedbirleri aldıklarını belirterek, “Gıda Komitesi toplantılarımızın en önemli maddelerinden biri gıda arz güvenliğidir. Böylece Avrupa’da ve Amerika’daki marketlerde karşılaşılan boş raflar bizim ülkemizde görülmemiştir ve inşallah hiç görülmeyecektir. Komitemizde aldığımız kararların da katkısıyla küresel düzeydeki olumsuz gelişmelere rağmen temel gıda ürünlerinde ülkemizin arz güvenliği bakımından bir sıkıntısı yoktur ve TMO stoklarımız önemli oranda artırılmıştır.” dedi.
Türkiye’nin, diplomasi alanında uygulanan politikalarla küresel gıda arz güvenliğinin sağlanmasında önemli bir aktör ülke konumuna geldiğini ifade eden Nebati, “Nitekim Sayın Cumhurbaşkanımızın girişimleri ve liderliğiyle imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması, yeterli gıdaya erişim problemi yaşayan birçok ülkenin önemli ölçüde rahatlamasını sağladı. Bununla birlikte 2022 yılı içinde 12 dolara kadar ulaşan buğdayın kile fiyatı, Tahıl Koridoru Anlaşması sonrasında yüzde 25’e varan bir düşüşle 8,4 dolara kadar gerilemiştir. Bu, kelimenin tam anlamıyla küresel gıda piyasalarında Erdoğan etkisidir’. Bu yüzden Sayın Cumhurbaşkanımız; bugün dünya kamuoyu nezdinde de inisiyatif alabilen, çözüm üretebilen gerçek bir lider konumundadır. Biz Türkiye’de aldığımız önlemlerle ve bulunduğu ortam itibarıyla erken tedbirler alarak şu an depolarımızı doldurduk. Ama emin olun G20 toplantılarının en önemli konularından bir tanesi gıda güvenliği. Ben bilerek ‘Erdoğan etkisi’ diyorum uluslararası literatüre girmesi için. Sayın Cumhurbaşkanımızın almış olduğu inisiyatifle G20 ülkeleri başta olmak üzere dünya önünü görebilecek bir konuma erişmiştir.” şeklinde konuştu.
İklim değişikliğiyle mücadelenin günümüzde ülkelerin en önemli gündem maddelerinden biri haline geldiğini vurgulayan Nebati, Eylem Planı dahilinde, sürdürülebilir tarıma yönelik gıda kayıplarının ve atıkların azaltılması, biyo-gübre kullanımının yaygınlaştırılması ve organik üretimin teşvik edilmesine yönelik çalışmaları sürdüreceklerini ve bu konuları son derece önemsediklerini söyledi.
“Güçlü, dengeli ve istikrarlı büyüme eğilimimizi sürdürüyoruz”
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, salgın sonrası dönemde pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin daha tam olarak toparlanamamışken, bugün resesyon ve stagflasyon beklentilerinin dünya gündeminde öne çıktığını belirterek, şöyle devam etti:
“Biz ise yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı Türkiye Ekonomi Modeli’nin ortaya koyduğu dinamizmle güçlü, dengeli ve istikrarlı büyüme eğilimimizi sürdürüyoruz. Türkiye, bu yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 7,6 büyümüş, böylece G-20 ülkeleri arasında en yüksek oranda büyüyen üçüncü ülke olmuştur. Mevcut küresel ortamda ekonomimizin son 8 çeyrektir aralıksız büyümesi çok önemli bir başarıdır. Zira ülkemizin bu başarısı, birçok uluslararası kuruluş, akademisyen ve yatırımcının da dikkatini çekmeye devam ediyor.
Güçlü büyümenin yanı sıra OECD üyeleri arasında salgın öncesi döneme göre istihdamını en fazla artıran ülke Türkiye oldu. İhracatımızı 2002’deki 36,1 milyar dolar seviyesinden 2021 yılı itibarıyla 225,2 milyar dolar seviyesine taşımayı başardık. 2022 yılı ağustos ayı itibarıyla yıllık ihracatımızı 250 milyar doların üzerine çıkardık. Turizmde de canlılık artarak devam ediyor. Dünya turizm pazarı içerisindeki payımızı her geçen yıl daha da artırıyoruz. Turizm gelirinde rekor kırdığımız altın yıl olan 2019’daki turizm gelirini bu yıl aşarak 2022 yılsonunu 40 milyar dolarlık turizm geliriyle kapatmayı hedefliyoruz. Ziyaretçi sayısında da 47 milyonun üzerine çıkmayı bekliyoruz.”
“Politikalarımız, uzun vadede enflasyonun yüksek seyretmesini de engelleyecektir”
Bakan Nebati, tüm bu güzel gelişmelerin yanı sıra mevcut durumda çözülmesi gereken sorunların başında enflasyonun geldiğini belirterek, “Bizler, ekonomimizde durgunluğa ve işsizliğe sebebiyet vermeden fiyat istikrarını sağlamak ve vatandaşımızın alım gücünü artırmak için gereken tüm mücadeleyi kararlılıkla vermeye devam ediyoruz. Aldığımız tedbirler ve küresel düzeyde yaşanacak normalleşmeyle birlikte enflasyonu da yeneceğiz. Yılsonundan itibaren de bu düşüşü daha net hissetmeye başlayacağız. Katma değerli yatırımları ve ihracatı destekleyen selektif kredi politika adımlarını hayata geçirdik. Bu çerçevede kredileri tüketimden ziyade üretken alanlara kanalize ettik. Piyasadaki arzı artıran bu politikalarımız uzun vadede enflasyonun yüksek seyretmesini de engelleyecektir.” ifadelerini kullandı.
Enflasyon sepeti içerisinde en yüksek ağırlığa sahip kalemin halkın geniş bir kesimini ilgilendiren gıda olduğunu vurgulayan Nebati, “Gıda enflasyonunun halkımız üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için temel gıda maddelerinde KDV oranlarını indirdik. Gıda fiyatlarını da yakından takip ediyoruz. Üretici ve hal fiyatları ile perakende fiyatları arasındaki farkın takibi ve nedenlerinin analizine yönelik çalışmalar yapıyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çalışanlara müjdeleri
Gıda enflasyonuyla mücadele için tarımsal üretimi artırmaya yönelik politikalar uyguladıklarını, sera yatırımlarına önem verdiklerini ve seralarda jeotermal kaynakların kullanılmasını desteklediklerini anlatan Nebati, şunları kaydetti: “Ayrıca, toplumumuzun farklı kesimlerine verdiğimiz çeşitli desteklere yenilerini de eklemeye devam ediyoruz. Dün de Sayın Cumhurbaşkanımız ücretli çalışanlarımıza yönelik yeni bir müjdemizi açıklamıştı. Geçtiğimiz temmuz ayında bir ara düzenleme yaparak çalışanlara ödenen yemek bedeli vergi istisnasını 34 liradan 51 liraya çıkarmıştık. Yılsonunda da yeniden değerleme oranına göre bu rakamı tekrar güncelleyeceğiz. Şimdi de güncel bir düzenlemeyle yemek kartı kullanma zorunluluğunu kaldırıyoruz. Çalışanlara nakden ödenen yemek bedeli tutarlarını da bundan böyle vergi istisnası kapsamına alacağız.
Diğer bir güncel müjdemiz de çalışanlara yapılacak elektrik ve doğal gaz ödemelerinden vergi ve prim yükünün kaldırılmasıdır. Çalışanlarınıza önemli bir katkı sağlayacak. İşverenlerimiz tarafından 2023 Nisan ayı sonuna kadar çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerini karşılamaları için ödeyecekleri 1.000 TL’yi aşmayan tutarlardan gelir vergisi almayacağız.”
