Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yıkıcı doğal afetlerinden biri olan 27 Aralık 1939 Erzincan Depremi, felaketin 86. yıl dönümünde Erzincan Cami Kebir’de düzenlenen mevlit programıyla anıldı.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yıkıcı doğal afetlerinden biri olan 27 Aralık 1939 Erzincan Depremi, felaketin 86. yıl dönümünde Erzincan Cami Kebir’de düzenlenen mevlit programıyla anıldı. İkindi namazı öncesinde gerçekleştirilen programda, depremde hayatını kaybeden binlerce vatandaş için Kur’an-ı Kerim tilaveti ve dualar okundu.
Mevlit programına vatandaşlar yoğun ilgi gösterirken, cami avlusu ve iç mekân kısa sürede doldu. Sessizliğin ve duanın hâkim olduğu anma programında, Erzincan’ın hafızasına kazınan büyük felaket bir kez daha yüreklerde hissedildi.
Erzincan’ı Haritadan Silen Deprem
27 Aralık 1939 Çarşamba gecesi saat 01.57’de meydana gelen ve yaklaşık 7,9 büyüklüğünde olduğu kabul edilen deprem, merkez üssü Erzincan Ovası olmak üzere geniş bir coğrafyada etkili oldu. Kuzey Anadolu Fay Hattı boyunca yaşanan kırılma; Erzincan başta olmak üzere Sivas, Tokat, Amasya, Giresun, Ordu ve Samsun illerinde de şiddetli şekilde hissedildi. Ancak en ağır yıkım Erzincan’da yaşandı.
Soğuk bir kış gecesinde meydana gelen depremde, kerpiç ve yığma yapılardan oluşan şehir dokusu büyük ölçüde çöktü. Deprem sonrası çıkan yangınlar ve dondurucu hava koşulları, yaşanan felaketin boyutlarını daha da büyüttü.
33 Bin Can Kaybı, Bir Şehir Enkaza Döndü
Resmî kayıtlara göre yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, on binlerce kişi yaralandı. Erzincan’da ayakta kalan bina sayısı yok denecek kadar azdı. Şehir, adeta tamamen yıkılmış bir enkaz alanına dönüştü.
Deprem, yalnızca can kayıplarıyla değil; yol açtığı sosyal, ekonomik ve psikolojik yıkımla da Cumhuriyet tarihine kara bir sayfa olarak geçti. Barınma, sağlık ve temel ihtiyaçlara erişimde yaşanan zorluklar, afetzedelerin dramını derinleştirdi.
Yardımlar Seferber Edildi, Erzincan Yeniden Kuruldu
Felaketin ardından dönemin devlet imkânları seferber edilirken, Türkiye’nin dört bir yanından Erzincan’a yardımlar ulaştırıldı. Yurt dışından gelen desteklerle birlikte, özellikle Almanya’nın katkılarıyla şehirde yeniden imar süreci başlatıldı.
Depremin ardından Erzincan, eski yerleşim alanından daha güvenli bir bölgeye taşınarak planlı bir şekilde yeniden inşa edildi. Bu süreç, Türkiye’de deprem bilinci, şehir planlaması ve afet yönetimi anlayışının gelişmesinde önemli bir dönüm noktası oldu.
Bir Felaket, Bir Uyarı
1939 Erzincan Depremi, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerindeki büyük depremlerin başlangıcı olarak kabul edilirken; ilerleyen yıllarda yaşanan Niksar (1942), Tosya-Ladik (1943) ve Bolu-Gerede (1944) depremlerinin de habercisi oldu.
Aradan geçen 86 yıla rağmen 1939 Erzincan Depremi, yalnızca geçmişte yaşanmış bir felaket değil; deprem gerçeğiyle yüzleşmenin, sağlam yapılaşmanın ve afetlere hazırlıklı olmanın hayati önemini hatırlatan güçlü bir uyarı olmaya devam ediyor.
