Dünya üzerinde sadece dört adet bulunan ve Erzincan Altıntepe’de keşfedilen Boğa Eklentili Kazan üzerindeki figür nedeniyle eşsiz bir eser haline geldi.
Dünya üzerinde sadece dört adet bulunan ve Erzincan Altıntepe’de keşfedilen Boğa Eklentili Kazan üzerindeki figür nedeniyle eşsiz bir eser haline geldi. Urartu medeniyetinin tunç işçiliğindeki ustalığını gözler önüne seren ve dünyada benzeri olmayan nadide bir eser, Erzincan Altıntepe’de gün yüzüne çıktı. Boğa eklentili Urartu kazanı, hem üzerindeki figür hem de korunmuş yapısıyla dünya üzerindeki dört kazan arasında eşsiz bir konuma sahip.
Erzincan’ın tarihi zenginliklerinden biri olan Altıntepe Höyüğü, yalnızca bir arkeolojik alan değil, aynı zamanda insanlık tarihinin en dikkat çekici miraslarından birine ev sahipliği yapıyor. 1956-1968 yılları arasında ünlü arkeolog Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından yürütülen kazılarda keşfedilen boğa eklentili Urartu kazanı, bu alanda bulunan en önemli eserlerden biri olma özelliğini taşıyor.
Dünya genelinde sadece dört adet bulunan bu Urartu kazanları içinde, boğa figürü taşıyan tek örnek, Erzincan Altıntepe’de ortaya çıkarıldı. Kazan üzerindeki detaylı boğa figürü, bu eseri diğerlerinden ayıran en önemli unsur olarak öne çıkıyor. Ayrıca Altıntepe kazanı, fiziksel bütünlüğünü en iyi koruyan kazan olmasıyla da bilim dünyasında büyük ilgi görüyor.
Urartu kazanlarının dini törenlerde, özellikle Urartular’ın baş tanrılarından Teişba için yapılan ritüellerde kullanıldığı tahmin ediliyor. Kazanların yerleştirildiği alanlar genellikle tapınakların merkeziyle çevresindeki revaklı avluların kesiştiği noktalar oluyordu. Bu mimari düzen, kazanların sadece işlevsel değil, aynı zamanda kutsal bir simge olduğunu da gösteriyor.
Altıntepe kazanı, hem figüratif detayları hem de teknik ustalığı ile Urartu uygarlığının tunç ve bakır işlemeciliğindeki yüksek seviyesini yansıtıyor. Boğa figürü, güç ve bereketin sembolü olarak kazana hem kültürel hem de sanatsal bir derinlik kazandırıyor.
Dünya üzerinde sadece dört örneği bulunan bu Urartu kazanlarından ikisi, Almanya’nın Mainz kentindeki Römisch-Germanisch Zentralmuseum’da sergileniyor. Ancak bu kazanlarda ne boğa ne de aslan figürü bulunmuyor. Son yıllarda Şanlıurfa’da keşfedilen dördüncü kazan ise hem figüratif zenginlikten yoksun hem de ciddi tahribat görmüş durumda. Şu anda Van Müzesi’nde sergilenen bu son örnek, Altıntepe’deki kazanla kıyaslandığında oldukça zayıf kalıyor.
Bu yönüyle Altıntepe kazanı, hem teknik özellikleri hem de estetik detaylarıyla dünya üzerindeki diğer kazanlardan çok daha özel bir konumda bulunuyor.
Bu kadar değerli ve Erzincan’a özgü bir eser olmasına rağmen, boğa eklentili Altıntepe kazanı, ne yazık ki şu an Erzincan’da değil, Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyor. Yerel halk ve kültür gönüllüleri, bu eşsiz eserin ait olduğu topraklara geri dönmesi ve Erzincan Etnografya Müzesi’nde sergilenmesi gerektiğini savunuyor.
“Tarih, cümle içerisindeki özne ile yüklem ilişkisi gibidir. Eğer bir cümleden özneleri çıkartırsan yüklem herhangi bir anlam ifade etmez,” diyen tarih severler, bu sözle her tarihi buluntunun yerinde anlam kazandığını vurguluyor.
Erzincan halkı, sahip olduğu bu tür benzersiz eserlerin şehrin müzelerinde sergilenmesini ve kültürel turizmin gelişimine katkı sağlamasını talep ediyor. Boğa eklentili Urartu kazanı, yalnızca bir arkeolojik buluntu değil; Erzincan’ın tarihsel kimliğini temsil eden bir hazine.
Bu nedenle, sadece akademik çevreler değil, tüm toplum tarafından bu eserin değerinin bilinmesi ve kültürel mirasın ait olduğu topraklarla buluşturulması gerektiği her geçen gün daha fazla dile getiriliyor.
