- Tıbbi X-ışını cihazlarının kullanıldığı odalar nasıl olmalıdır ve oda boyutları ne olmalıdır?
- Tıbbi radyoloji laboratuvarlarının zırhlaması nasıl olmalıdır?
- Tıbbi X-ışını cihazlarının kullanıldığı odalar nasıl olmalıdır ve oda boyutları ne olmalıdır?
Aşağıda verilen tasarım bilgileri, radyasyon güvenliği açısından olması gereken ideal koşullardır. Bu koşulların sağlanmaması durumunda lisansa esas radyasyon kontrolü sonucuna göre değerlendirme yapılacaktır.
Tıbbi radyoloji cihazının elektrik- elektronik ve mekanik aksamının ulusal ve uluslararası standartlara uygun olmasının yanı sıra, kurulum aşamasında radyoloji cihazı ve bu cihazla birlikte kullanılacak yardımcı donanımların kurulacağı alanda (kullanım alanı) etkin olarak çalışabilmesi için öncelikle üretici firmanın öngördüğü minimum alan dikkate alınmalıdır.
Cihaz kurulurken radyasyondan korunmaya yönelik olarak personeli (radyasyon görevlisi), halkı ve hastayı gereksiz radyasyondan korumak, alacakları dozu kabul edilen limit değerlerin altına çekmek için oda düzenlenmesinde aşağıdaki koşullar gözetilmelidir:
Kontrol konsolu oda içerisinde ise, x-ışın tüpü ile arasında en az 200cm mesafe olmalı ve bir paravan ile personel korunmalıdır.
Personel paravan arkasında bulunduğunda, koruyucu donanım kullanmadan çalışacak şekilde paravanın koruyucu özelliği olmalıdır.
Paravanda kullanılacak kurşun plakanın 2 mm kalınlığında olması tavsiye edilmekle birlikte odanın büyüklüğü, iş yükü, kontrol konsolu ile x-ışını tüpü arasındaki mesafe ve ikisi arasındaki geometriye bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Paravan L şeklinde ise, uzun kenarı 100 cm kısa kenarı 50 cm ve aralarındaki açı 900 – 1350 arasında ve yüksekliği 200cm olmalı; eğer paravan tek parça halinde olacak ise eni en az 175 cm ve yüksekliği 200 cm olmalıdır.
Paravan üzerinde personelin hastayı rahatlıkla görebileceği en az 2 mm kalınlığında (cihazın iş yükü ve kontrol konsolunun konumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir) kurşun eşdeğerli camı bulunan gözetleme penceresi olmalıdır.
X-ışınının birincil demeti personelin bulunduğu, hasta giriş-çıkışının olduğu ve kaset alış-veriş penceresinin bulunduğu yerlere yönlendirilmemeli, akciğer statifi tercihen meşguliyeti az olan duvara (duvar arkası boşluk, depo, bahçe, otopark, tesisat sistemi, asansör boşluğu vb) yönlendirilmeli; sistemin güç kaynağı, anjiyo cihazlarında tüpün yakın bulunduğu duvarın arkasına ve bilgisayarlı tomografi cihazlarında gantriye yakın olan duvarın arkasına yakın olması tercih edilmelidir.
Tekerlekli sedye ile gelen hastanın girişinin sağlanacağı ve sedyenin uygun şekilde oda içerisinde hareketini sağlayabilecek alan olmalıdır.
Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda tek tüplü grafi cihazı için örnek bir oda tasarımı Şekil-1’ de verilmiştir. Verilen şekle göre :
1- Hasta masasının sabit veya hareketli olması durumuna göre odanın kısa kenarı 300– 350 cm,
2- Duvar – tüp – kumanda konsolu – duvar arasında olması gereken mesafeler dikkate alındığında uzun kenar en az 400 cm olmalıdır.
Haber: Sebahattin KAPLAN
