Bugün 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma günü. Önemli bir halk sağlığı sorunu olan sigara kullanımı aynı zamanda birey ve ülke ekonomisini olumsuz yönde etkileyen bir alışkanlık. Tütün ürünü kullanımının, Covid-19 açısından risk faktörü olduğu gibi vücudun hemen hemen her organına zarar verdiği belirtilerek sigaradan uzak durulması yönünde uyarılar yapılıyor.
9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma gününde önemli bir halk sağlığı sorunu olan sigara kullanımının aynı zamanda birey ve ülke ekonomisini olumsuz yönde etkileyen bir alışkanlık olduğuna dikkat çekiliyor. Tütün ürünü kullanımının, Covid-19 açısından risk faktörü olduğu gibi vücudun hemen hemen her organına zarar verdiği belirtilerek sigaradan uzak durulması yönünde uyarılar yapılıyor.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından tütün mücadelesi kapsamında 1987 yılından bu yana 9 Şubat, Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak anılıyor.
9 Şubat’ın sigaradan kurtulmak isteyenler için önemli bir başlangıç. Bir bağımlılık olan sigara içiminden kurtulmak için bireysel çabalar çok değerli. Bir hastalık olarak kabul edilen bu davranıştan kurtulmak için sağlık çalışanlarından destek almak, bu yolda çok önemli.
Her sigara ömürden çalıyor
Dünyada her yıl 4 milyon, Türkiye’de ise 100 bin insan sigaradan hayatını kaybediyor. Sigara kullanan kişilerin kanser nedeniyle ölüm oranı, kullanmayanlardan 15 – 25 kat daha fazla. Hatta yapılan araştırmalarda, içilen her bir sigaranın insan ömründen 12 dakika çaldığı hesaplandı.
İlk sigara 18’inden önce içiliyor
Sigara kullanımı hemen hemen vücuttaki tüm organlarda değişik hastalıklara yol açıyor. Sigarayı bırakma, yaşamın daha sonraki dönemlerinde ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının erken yaşlarda önlenebilir olması nedeniyle özellikle gençlerde büyük önem taşıyor. Erişkinlerde sigara kullanımının ergenlik dönemi ile yakından ilişkili olduğu belirtiliyor. Araştırmalar, sigara kullanan erişkinlerin yüzde 90’ının ilk sigaralarını 18 yaşından önce içtiğini gösteriyor.
Bu bize nikotinin bir oyunu
Nikotin, sigara, elektronik sigara ve nargile gibi yöntemlerle dışarıdan alındığında başlangıçta hoşlanma duygusu, gevşeme ve rahatlama hissi veriyor. Nikotinin yarattığı hoşlanma duygusu ve konsantrasyonu artırıcı etkisi, kişilerde tekrar sigara içme ihtiyacına yol açıyor. Bir süre sonra tolerans gelişiyor ve kanda azalan nikotin seviyesi, ortaya çıkan huzursuzluğu giderebilmek için güçlü sigara içme isteği oluşturuyor.
Sigara ve tütün kullanımını bıraktığınızda;
– 20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner.
– 8 saat sonra, kandaki oksijen seviyesi normale döner ve kalp krizi geçirme riski azalmaya başlar.
– 24 saat sonra, vücut karbonmonoksitten temizlenir.
– 48 saat sonra, kandaki nikotin düzeyi azalır, tat ve koku alma duyularının etkinliği artar.
– 72 saat sonra, hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları fonksiyon görmeye başlar ve hava yolları kendi kendini temizlemeye çalışır. Enerji düzeyi artar.
– 2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve nefes tıkanması daha az görülür.
– 3-9 ay sonra, öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve hırıltılı soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğer fonksiyonları yüzde 5 ila 10 oranında artar.
– 12 ay sonra, koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır.
– 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.
– 5 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski, yemek borusu ve ağız boşluğu kanserlerine yakalanma riski yüzde 50 azalır.
– 10-15 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski hiç sigara içmemiş kişilerle aynı seviyeye iner, akciğer kanseri riski sigara içenlere göre yüzde 50 azalır.
