TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu Erzurum Bölge Müdürlüğünden alınan bilgilere göre;
Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri, 2018
İhracatın %44,6’sını, ithalatın %64’ünü büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi
Dış ticaret verileri, iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileri ile eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2018 yılında 77 bin 8 girişim ihracat, 69 bin 772 girişim ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat yapan girişimlerin %99,9’unun, ithalat yapan girişimlerin ise %97’sinin bilgilerine ulaşılmıştır. Bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık %100’ünü gerçekleştirmiştir.
Toplam ihracatın %19,7’sini, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,5, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %44,6 oldu.
Toplam ithalatın %8,6’sını, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %11,1, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %64 oldu.
Çalışan sayısına göre girişimlerin dış ticaretteki payı, 2018
Dış ticaretin yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın %57,5’i, ithalatın ise %56,5’i sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %38,9, ithalattaki payı ise %31,6 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatının %69,3’ü 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler tarafından yapıldı. Ticaret sektörünün ihracatının %91,4’ünü 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimler gerçekleştirdi. Sanayi sektörü tarafından yapılan ithalatta 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı %80 olurken, ticaret sektörü tarafından yapılan ithalatın %68,7’sini 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimler gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründeki girişimler ihracatının %54,4’ünü Avrupa Birliği (AB 28) ülkelerine yaptı
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 2018 yılı ihracatlarının %54,4’ünü AB 28 ülkelerine, %14,1’ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 28 ülkelerine yapılan ihracatın %62,6’sını sanayi, %35,5’ini ise ticaret sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının %38,6’sını AB 28 ülkelerinden, %21,4’ünü Diğer Asya ülkelerinden, %12,8’ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla %35,3 pay ile AB 28 ülkeleri, %31 ile Diğer Asya ve %11,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının %59,1’ini sanayi sektöründeki girişimler yaptı
İmalat sanayi ürünleri ihracatının %59,1’ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, %37,9’unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise %96,6’sını imalat sanayi ürünleri, %1,7’sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının %54,5’i sanayi, %36,6’sı ticaret ve %9’u diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının %76,4’ünü imalat sanayi ürünleri, %4,6’sını madencilik ürünleri, %4,3’ünü ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İthalatın %57,4’ü ilk 100 girişim tarafından gerçekleştirildi
İhracatın %44,6’sını, ithalatın ise %57,4’ünü ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %16,9’unu, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %22,3’ünü gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı %18,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise %14,1 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı %19,6 iken, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı %13,6 oldu.
Girişimlerin %50,3’ü tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin %44,3’ü tek ülkeye ihracat yaparken, %16,5’i iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,5 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı %62,3 oldu.
Girişimlerin %50,3’ü, tek ülkeden ithalat yaparken, %15,6’sı iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı %2,2 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı %56,6 oldu.
Haber: Sebahattin KAPLAN
